Ένωση Δικαστών: Συχνά μάταιη η προσφυγή στη Δικαιοσύνη

Ακολουθεί ένα άρθρο για τη σημερινή κατάσταση της ελληνικής δικαιοσύνης, που αναδεικνύει για μια ακόμη φορά την ανάγκη προώθησης της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών:

Ένωση Δικαστών: Συχνά μάταιη η προσφυγή στη Δικαιοσύνη
«Αναγκαιότητα πραγματικής δικαστικής ανεξαρτησίας εντός των κόλπων της Δικαιοσύνης...»
Συντάκτης: Μαρία Δήμα, πηγή: capital.gr

«Η νομοθετική πρακτική της θέσπισης ολοένα περισσότερων εμποδίων πρόσβασης των πολιτών στα δικαστήρια, καθώς και της συρρίκνωσης του δικαστικού ελέγχου, ιδίως επί διοικητικών πράξεων που επιβάλλουν οικονομικά βάρη, με σκοπό την "επιτάχυνση" και την κάλυψη των ταμειακών αναγκών του κρατικού προϋπολογισμού, καθιστούν την προσφυγή στη Δικαιοσύνη δυσχερή, αναποτελεσματική και συχνά μάταιη».

Αυτό σημειώνουν μεταξύ άλλων σε ψήφισμά της Ένωση Διοικητικών Δικαστών μετά την ολοκλήρωση της τακτικής γενικής συνέλευσης τους που πραγματοποίησαν οι διοικητικοί δικαστές το Σαββατοκύριακο. 

Στο ψήφισμα υπογραμμίζουν ότι:

Συνεχώς θεσπίζονται νομοθετικά μέτρα τα οποία εμποδίζουν τους πολίτες να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη, ενώ κάνουν λόγο για αναγκαιότητα πραγματικής δικαστικής ανεξαρτησίας εντός των κόλπων της Δικαιοσύνης. Παράλληλα, προτείνουν τη λήψη αναγκαίων επτά νομοθετικών μέτρων.
Εκφράζουν την πεποίθηση ότι συνιστά επικίνδυνο αποπροσανατολισμό, τόσο της κοινής γνώμης, όσο και των εμπλεκόμενων με τη Δικαιοσύνη φορέων, η μονομερής ενασχόληση με την ποσοτική απόδοση των δικαστηρίων. Είναι κρισιμότερο να αναδειχθούν τα πραγματικά αίτια της υπερσυσώρευσης υποθέσεων στα δικαστήρια, που εντοπίζονται ιδίως στις κοινωνικο-οικονομικές ανισορροπίες, που εκφράζονται στους ίδιους τους νόμους και τον τρόπο νομοθέτησής τους».
Και υπογραμμίζουν: «Είναι απαραίτητη η εμπέδωση συνθηκών πραγματικής δικαστικής ανεξαρτησίας εντός των κόλπων της Δικαιοσύνης, που θα επιτρέψουν και θα εμπνεύσουν τον δικαστή να επιτελέσει το δύσκολο έργο του. Οι πανταχόθεν ασφυκτικές πιέσεις που ασκούνται στους δικαστές για κορύφωση της ποσοτικής τους απόδοσης πέραν των ανθρώπινων ορίων τους και των ορίων ασφαλείας του δικαιοδοτικού συστήματος, καθώς και η εγκαθίδρυση συνθηκών ιεραρχικής υποταγής των δικαστών,  υποσκάπτουν ευθέως τη δικαστική λειτουργία».

Επισημάνσεις από τους ομιλητές 

Το «παρών» στην ετήσια γενική συνέλευση της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών έδωσε και ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλος ο οποίος συμφώνησε απόλυτα με τον κατάλογο των προβλημάτων που απασχολούν τόσο τη Δικαιοσύνη όσο και τους δικαστές και τον οποίο παρουσίασε η πρόεδρος της Ένωσης Ειρήνη Γιανναδάκη. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Δικαιοσύνης τόνισε ότι τα παραδείγματα και τα προβλήματα στο χώρο της Δικαιοσύνης που ανέφερε η πρόεδρος της Ένωσης είναι αντιπροσωπευτικά της καταστάσεως που επικρατεί στη Δικαιοσύνη. Μάλιστα, επισήμανε ο υπουργός, στα προβλήματα που αναφέρθηκαν έχουν προστεθεί και νέα.

Η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου  τόνισε ότι στο κοινοβούλιο θα  κυριαρχήσουν οι αρχές της διαβούλευσης και ακρόασης, όπως και ο διάλογος. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου ανέφερε ότι πυξίδα της Βουλής θα είναι η προστασία  των δικαιωμάτων των πολιτών. Σε άλλο σημείο του χαιρετισμού της  η πρόεδρος της Βουλής, τόνισε ότι επιτρέπεται και δεν θα προωθηθούν πολιτικές που θα αποφέρουν πλήγματα στον πυρήνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου εξέφρασε τις αντιρρήσεις του κόμματος του αλλά και του ίδιου για τις εξαγγελίες κατάργησης των φυλακών υψίστης ασφαλείας (τύπου Γ΄) και την τροποποίηση του ρατσιστικού νόμου.
Ακόμα εξέφρασε την αντίθεσή του για το σημείο εκείνο  των προγραμματικών δηλώσεων του διαδόχου υπουργού Δικαιοσύνης, που αναφέρει ότι «Θα γίνει διάλογος με όλους, ακόμα και με τους κουκουλοφόρους, γιατί χωρίς διάλογο έρχεται βία».

Επίσης, κατά τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης απηύθυναν χαιρετισμό  από το Ποτάμι ο Παναγιώτης  Καρκατσούλης, από το ΚΚΕ ο Σπύρος Χαλβατζής και από τους ΑΝ.ΕΛΛ. ο Νίκος Μαυραγάνης.

Από την πλευρά των δικαστών και των δικηγόρων χαιρετισμό απηύθυναν μεταξύ των άλλων, ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Αθανάσιος Ράντος, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Βασίλης Αλεξανδρής, η γενική επίτροπός των Διοικητικών Δικαστηρίων Ελένη Διακομανώλη – Ανδρειωτέλλη, ο πρόεδρος της Ένωσης Μελών του Συμβουλίου της Επικρατείας Ευθύμιος Αντωνόπουλος.

Τα  κρίσιμα προβλήματα

Ειδικότερα η πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Ειρήνη Γιανναδάκη, μεταξύ των άλλων, επισήμανε: «Κρίσιμα  προβλήματα  στο χώρο της δικαιοσύνης  εξακολουθούν  να είναι  επώδυνα ανοικτά  και πιεστικά. Παρά τα βήματα  που έγιναν,  δεν λύθηκαν  πολλά από τα  βασικά προβλήματα   που  συνθέτουν ένα αναποτελεσματικό   σύστημα δικαιοσύνης,  το οποίο  αντανακλά στον δικαζόμενο πολίτη».

Το γεγονός και μόνο ότι από τον προϋπολογισμό του 2015 μόνο 561 εκ. ευρώ (0,36%) αντιστοιχούν στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ανέφερε η κυρία Γιανναδάκη, «προκαλεί  ερωτηματικά  και  έντονη ανησυχία για την πορεία της δικαιοσύνης  στη  χώρα μας, η οποία βρίσκεται σε αδυναμία  στην πιο δύσκολη στιγμή  να λειτουργήσει  αποτελεσματικά» και συνέχισε η πρόεδρος της Ένωσης:   

«Αν  όμως σε ένα κράτος δικαίου, ο πολίτης δικαιούται  να απαιτεί και να έχει  αποτελεσματική δικαιοσύνη.   Αν η  δικαιοσύνη ήταν και παραμένει αναπόσπαστη από τη Δημοκρατία. Αν η αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος είναι και   διακηρύσσεται  ως προϋπόθεση για την οικονομική μεταρρύθμιση και ανάπτυξη  στη χώρα μας, τότε, η υιοθέτηση από την Πολιτεία μας, αλλά και από τους δανειστές της των μέχρι σήμερα  προσεγγίσεων  που αφορούν  τις   διαστάσεις του προβλήματος, φαίνεται  ότι αποτελεί πλέον  τακτική  υψηλού κινδύνου».

Πολυνομία

Ειδική αναφορά έκανε η κυρία Γιανναδάκη για την πολυνομία που υπάρχει στην Ελλάδα και έκανε ένα ενδιαφέροντα παραλληλισμό με τα τεκταινόμενα στην Αμερική που δείχνει μια χαώδη διαφορά. Συγκεκριμένα η πρόεδρος της Ένωσης τόνισε: «Η εκάστοτε   κυβέρνηση φαίνεται να   εξαντλεί τη δύναμη της  σε  μια ακατάπαυστη  παραγωγή νόμων, υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων, που κάποτε δεν εφαρμόζονται καθόλου, συχνά εφαρμόζονται για λίγο  και μετά  καταργούνται  και συνήθως όταν εφαρμόζονται  ευνοούν κάποια μερίδα πολιτών αλλά ταυτόχρονα βλάπτουν άλλη.

Στη χώρα μας γνωστοί κανόνες  του παιχνιδιού   είναι μάλλον άγνωστοι ή τουλάχιστον αλλάζουν και πολλαπλασιάζονται τόσο συχνά  που είναι το ίδιο σαν να είναι άγνωστοι. Διάβαζα ότι  στις ΗΠΑ από το 1775 που σήμανε η ανεξαρτησία μέχρι σήμερα, δηλαδή μέσα σε 250 χρόνια, ψηφίσθηκαν και εφαρμόσθηκαν μόνο 10 φορολογικοί νόμοι. Στην Ελλάδα από το 1975 που σήμανε η μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, δηλαδή μόνο σε 40 χρόνια, ψηφίσθηκαν 250 φορολογικά νομοθετήματα και τροπολογίες μαζί με άλλους 3.450 νόμους και 115.000 υπουργικές αποφάσεις. Τους τελευταίους 30 μήνες  έχουν ψηφιστεί έξι αμιγώς φορολογικοί νόμοι με 177 άρθρα και 17 νόμοι στους οποίους συμπεριλήφθηκαν 71 νέες φορολογικές διατάξεις. Για τις διατάξεις  αυτές εκδόθηκαν  111 υπουργικές αποφάσεις  και 138  διευκρινιστικές  εγκύκλιοι».

Σε άλλο σημείο, η κυρία Γιανναδάκη, τόνισε: «Με τροπολογίες καταργήθηκαν  απροσχημάτιστα αποφάσεις  ανωτάτων δικαστηρίων  και  αμφισβητήθηκαν αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εξοργίστηκαν  υπουργοί  οικονομικών  επειδή «οι δικαστικές αποφάσεις έχουν  δημοσιονομικές συνέπειες»  και  μας διευκρίνισαν  ότι «η Δικαιοσύνη δεν ασκεί δημοσιονομική πολιτική»,  συνειδητά παραγνωρίζοντας  ότι  οι πράξεις της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας συνέχονται κατ΄ ανάγκη  με  τον συνταγματικό έλεγχο και τον έλεγχο  νομιμότητας   που είναι  έργο της δικαστικής λειτουργίας. Εμείς  τουλάχιστον έτσι  ξέρουμε ότι λειτουργεί στις δημοκρατίες  η διάκριση των λειτουργιών . Αν  έχει κανείς καλύτερη  ιδέα   να την καταθέσει».

Εκκρεμείς υποθέσεις

Όπως ανέφερε η κυρία Γιανναδάκη  στα  Διοικητικά  πρωτοδικεία,   μέχρι την 31-12-2014   οι εκκρεμείς υποθέσεις  ήταν    356.498  από τις οποίες  οι   φορολογικές, που φαίνεται να έχουν  δημοσιογραφικό ενδιαφέρον είναι  67.678. Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας  λόγω  της μνημονιακής υποχρέωσης  για  τον  κατά προτίμηση  προσδιορισμό   των φορολογικών υποθέσεων, μεγάλος αριθμός υποθέσεων   με άλλα αντικείμενα  εκκρεμούν από  το 2009. Στα Εφετεία  την ίδια ημερομηνία οι  εκκρεμείς υποθέσεις ήταν 47.593 από τις οποίες  οι 13.382  είναι φορολογικές. 

Κλείνοντας η κυρία Γιανναδάκη επισήμανε: «Ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων είναι  μεγάλος. Η αποσυμφόρηση  όμως  των  δικαστηρίων δεν επιτυγχάνεται  με  δικονομικές αλλαγές όπως η   μεταφορά αρμοδιοτήτων από   τριμελή σε μονομελή σύνθεση ή  με αυταρχικές   αλλαγές στους κανονισμούς των δικαστηρίων».